Veel mensen zijn gewend om een aantal keer per jaar de vlag uit te hangen, bijvoorbeeld met Koningsdag, dodenherdenking, bevrijdingsdag en als iemand slaagt voor zijn of haar eindexamen.
Ook bij bedrijven, organisaties en Rijksgebouwen kun je op bepaalde momenten van het jaar de vlag uit zien hangen.
Voor burgers, bedrijven en organisaties in Nederland gelden er geen wettelijke regels voor het gebruik van de vlag; voor Rijksgebouwen bestaat er een vlaginstructie, die ook als richtlijn gebruikt kan worden door burgers, bedrijven en organisaties.
Wanneer mag je de vlag uithangen?
Burgers, bedrijven en organisaties mogen eigenlijk op alle dagen van het jaar de vlag uithangen. Velen doen dat dan ook bij een feestelijke gebeurtenis, zoals een huwelijk of het slagen voor een examen.
Bij overlijden wordt de vlag ook regelmatig uitgehangen, maar dan halfstok. Het uithangen van de vlag is nooit strafbaar, dus het mag altijd.
Vlag en wimpel
Omdat er geen wettelijke regels zijn voor het uithangen van de vlag, mag je als burger, bedrijf of organisatie dus ook altijd een vlag én wimpel uithangen, in principe op elke dag van het jaar.
Rijksgebouwen hangen de vlag uit én gebruiken de wimpel uitsluitend op Koningsdag en op de verjaardagen van Koningin Máxima, Prinses Beatrix en Prinses Amalia.
De vlag uit op gebouwen van de Rijksoverheid
Gebouwen van de Rijksoverheid volgen de vlaginstructie die is opgesteld door de minister-president. Er wordt onderscheid gemaakt tussen uitgebreid vlaggen (alle Rijksgebouwen) en beperkt vlaggen.
Dat laatste gebeurt alleen op Koninkrijksdag en op de verjaardagen van Prinses Beatrix, Koningin Máxima en Prinses Amalia, op alle hoofdgebouwen van de ministeries, de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman, het Kabinet van de Koning, en de Hoge Raad der Nederlanden.
De verjaardagen van Koningin Máxima, Prinses Beatrix en Prinses Amalia zijn bovendien dus dagen waarop niet alleen de vlag wordt uitgehangen, maar ook de oranje wimpel wordt gebruikt.
Op de volgende dagen wordt er gevlagd op gebouwen van de Rijksoverheid:
- 31 januari: verjaardag van Prinses Beatrix. Er wordt beperkt gevlagd.
- 27 april: Koningsdag, de verjaardag van Koning Willem-Alexander. De vlag gaat uit op alle Rijksgebouwen.
- 4 mei: Dodenherdenking. De vlag gaat uit op alle Rijksgebouwen.
- 5 mei: Bevrijdingsdag. De vlag gaat uit op alle Rijksgebouwen.
- 17 mei: verjaardag van Koningin Máxima. Er wordt beperkt gevlagd.
- De laatste zaterdag in juni: veteranendag. De vlag gaat uit op alle Rijksgebouwen.
- 15 augustus: formeel einde van de Tweede Wereldoorlog. De vlag gaat uit op alle Rijksgebouwen.
- Derde dinsdag in september: Prinsjesdag. De vlag gaat uit op alle Rijksgebouwen in Den Haag.
- 7 december: verjaardag van Prinses Amalia. Er wordt beperkt gevlagd.
- 15 december: Koninkrijksdag. Er wordt beperkt gevlagd.
Buiten deze data om, kan de minister-president een speciale vlaginstructie uitgeven als er sprake is van een bijzondere gebeurtenis in het Koninklijk Huis, zoals een geboorte, huwelijk of overlijden.
Ook gebeurt dit wel eens bij andere bijzondere gelegenheden, bijvoorbeeld bij het herdenken van de slachtoffers van een (inter)nationale ramp.
Het gebeurt wel eens dat de vlag een dag eerder of later wordt uitgehangen voor bovenstaande gelegenheden.
Dat kan als de dag op een zondag of op een algemeen erkende christelijke feestdag valt. Zo kan het dus voorkomen dat er voor Koningsdag al uitgebreid wordt gevlagd op 26 april, in plaats van 27 april.
Dodenherdenking
Normaal gesproken wordt de vlag op 4 mei altijd halfstok gehangen van 18:00 uur tot zonsondergang.
Omdat de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in 2020 precies 75 jaar na 1945 plaatsvond, is de vlaginstructie eenmalig gewijzigd.
De vlag mocht dus al halfstok van zonsopgang tot zonsondergang.
Het is gebruikelijk om de vlag niet direct halfstok te hangen, maar eerst vol wordt gehesen. Daarna wordt de vlag langzaam en statig neergehaald, uit respect voor de overledene(n).
Het midden van de vlag zit dan ongeveer op de helft van de normale hoogte. Op eenzelfde manier wordt de vlag ook weer neergehaald: eerst wordt de vlag weer vol gehesen op een langzaam en statige manier, waarna je hem neerhaalt.
Gebruiken en gewoontes
Ondanks dat er voor burgers, bedrijven en organisaties dus geen regels zijn, wordt er wel min of meer verwacht dat zij zich aan de vlaginstructie houden.
Daarnaast gelden ook nog enkele gebruiken en gewoontes bij het uithangen van de vlag. De vlag mag namelijk nooit de grond raken of het verkeer hinderen; dat kan namelijk gevaarlijk zijn en ongelukken veroorzaken.
Meestal haal je de vlag ook bij zonsondergang weer naar binnen. Het is wel toegestaan om ’s nachts de vlag te laten hangen als deze goed is verlicht.
De Nederlandse vlag
Het is vanzelfsprekend dat het om de Nederlandse vlag gaat die mag worden uitgehangen op de bovengenoemde dagen. De Rijksgebouwen zijn dat dus zelfs verplicht.
De Nederlandse vlag staat symbool voor eenheid en onafhankelijkheid van het Koninkrijk der Nederlanden. Als er meerdere vlaggen worden uitgehangen op Nederlands grondgebied, moet de Nederlandse vlag altijd een ereplaats krijgen.
Voor de afmeting van de Nederlandse vlag zijn geen voorschriften, maar de verhouding van de lengte tot de breedte is altijd 3:2. De officiële kleuren zijn helder vermiljoenrood, helder wit en kobaltblauw. De drie banen van de vlag zijn allemaal even hoog. Je mag geen versieringen aan de vlag aanbrengen.
Officieel is het dus ook niet de bedoeling dat er bij het behalen van het schooldiploma een schooltas aan de vlag wordt toegevoegd, maar je zou wel kunnen zeggen dat dit inmiddels traditie is geworden en daarom wordt gedoogd.
Meer informatie vind je hier.
Leave a comment