In Nederland krijgen vrouwen tussen de 30 en 60 jaar elke 5 jaar automatisch een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker wat getest wordt met het uitstrijkje. Bij vrouwen die 40 of 50 jaar zijn en waarbij geen HPV wordt gevonden, wordt de volgende uitnodiging pas weer na 10 jaar verstuurd.
Als er wel HPV wordt gevonden, maar geen afwijkende cellen, dan is de volgende uitnodiging weer na 5 jaar. Ook vrouwen van 60 jaar waarbij HPV wordt gevonden, krijgen na 5 jaar opnieuw een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek.
Je krijgt vanzelf een uitnodigingsbrief thuis voor het bevolkingsonderzoek. Het onderzoek bestaat uit een uitstrijkje dat wordt gemaakt bij je eigen huisartsenpraktijk. Je moet daar wel zelf een afspraak voor maken en de uitnodigingsbrief meenemen.
Maar wat houdt zo’n uitstrijkje eigenlijk precies in? Hoe gaat dat in zijn werk, hoe kun jij je erop voorbereiden en doet het pijn? Hieronder lees je er alles over.
Op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) staat in een aantal duidelijke stappen beschreven hoe het uitstrijkje in zijn werk gaat:
Uitnodigingsbrief voor uitstrijkje
Elke vijf jaar ontvang je automatisch een uitnodigingsbrief voor het bevolkingsonderzoek in je brievenbus. Meestal krijg je deze rond je verjaardag (dus wanneer je 30, 35 wordt, enzovoorts). Niet zo leuk om dit te krijgen op zo’n feestelijke dag, maar helaas hoort het er wel bij!
Het is belangrijk om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, zodat de artsen snel in actie kunnen komen als er iets mis blijkt te zijn. Nadat je de uitnodiging hebt gekregen, kun je zelf je huisartsenpraktijk bellen om een afspraak te maken. Houd er rekening mee dat de afspraak zelf ongeveer 10 minuten duurt.
Doktersassistente
Het is belangrijk dat je de uitnodigingsbrief meeneemt naar de afspraak. In deze brief zitten stickers met je persoonsgegevens die nodig zijn voor het onderzoek. Het onderzoek wordt in de meeste gevallen uitgevoerd door een vrouwelijke dokterassistente.
Als je dit zeker wilt weten, kun je dit natuurlijk aangeven tijdens het maken van de afspraak. Als er in jouw huisartsenpraktijk geen vrouwelijke huisartsen of dokterassistentes zijn, kun je contact opnemen met de screeningsorganisatie, zodat er een oplossing kan komen.
Voordat de doktersassistente aan het onderzoek begint, stelt ze eerst een aantal vragen die van belang zijn voor het onderzoek. Dit zijn standaardvragen die iedereen gesteld krijgt:
- Heeft u nog vragen of twijfels over het bevolkingsonderzoek?
- Heeft u gezondheidsklachten?
- Wanneer bent u voor het laatst ongesteld geweest?
- Gebruikt u anticonceptie? Welke?
- Gebruikt u hormonen? Waarom?
- Weet u wat het onderzoek inhoudt?
- Heeft u al eerder een uitstrijkje gehad? Hoe heeft u dat ervaren?
- Bent u nog maagd? (bij jonge vrouwen die een uitstrijkje laten maken)
Uitkleden
Nadat alle vragen zijn gesteld en de antwoorden zijn genoteerd, zal de doktersassistente je vragen om je uit te kleden. Het gaat dan alleen om de onderkant, dus je hoeft alleen je broek en onderbroek uit te trekken.
Daarna mag je op de onderzoeksbank gaan liggen op je rug. De meeste huisartsenpraktijken hebben geen onderzoeksbanken met steunen voor de benen; het is echter ook voldoende om de knieën wat te buigen en je benen een beetje te spreiden.
Het lichaam ontspant zich zo een beetje en de doktersassistente kan overal goed bij. De doktersassistente pakt ondertussen de spullen die ze nodig heeft voor het uitstrijkje, en zorgt voor voldoende privacy door bijvoorbeeld gordijnen te sluiten en de deur op slot te doen.
Uitstrijkje
Het uitstrijkje gaat als volgt: de doktersassistente gebruikt een speculum, ook wel eendenbek genoemd, en schuift deze in de vagina. Eerst wordt het speculum onder warm water gehouden, want het metaal kan anders nogal koud aanvoelen.
Door het openen van het speculum wordt de baarmoedermond zichtbaar. De doktersassistente pakt dan een borsteltje (een soort wattenstaaf) en doet deze door het speculum in de vagina. Door het borsteltje een beetje rond te draaien, komen er cellen van de baarmoederhals op het borsteltje terecht.
Het borsteltje met de cellen wordt vervolgens in een potje gedaan en afgesloten. Het speculum wordt weer dichtgedaan en voorzichtig uit de vagina gehaald. Daarna kun jij je weer aankleden. Het kan gebeuren dat er wat bloed uit de vagina komt na het onderzoek, dus soms is het goed om een inlegkruisje of maandverbandje in te doen.
Klaar
Na het onderzoek gaat de doktersassistente verder met het invullen van het laboratoriumformulier, waarna dit samen met het potje met daarin het borsteltje met cellen in een speciale envelop wordt gedaan zodat het naar het screeningslaboratorium kan gaan. Er zijn in Nederland vijf screeningslaboratoria die de uitstrijkjes testen op HPV.
Laboratorium
Nadat de envelop met het borsteltje met cellen is aangekomen in het laboratorium, zal het onderzocht worden.
De uitslag
Na ongeveer vier weken ontvang je een brief thuis met daarin de uitslag van het uitstrijkje. Daarin staat dus of de cellen HPV bevatten of niet, en wat je daarna moet doen.
Tips voor het uitstrijkje
- Het uitstrijkje kan vervelend aanvoelen, maar doet in principe geen pijn. Het helpt om van tevoren naar het toilet te gaan, zodat de blaas en darmen goed leeg zijn. Het speculum kan hier namelijk op drukken, wat kan zorgen voor een onaangenaam gevoel.
- Als je erg tegen het onderzoek opziet, kun je dat natuurlijk van tevoren aangeven aan de doktersassistente. Zij zal je dan misschien wat meer op je gemak kunnen stellen of een kleiner speculum gebruiken zodat het minder vervelend aanvoelt.
- Vaak is de spanning voor het onderzoek vervelender dan het onderzoek zelf; maak je er dus vooral niet te druk om. Het is in 10 minuten gebeurd en meestal heb je er daarna geen last van.
- Is de drempel voor jou echt te hoog om voor het onderzoek naar de huisarts te gaan? Dan kun je ook een zelfafnameset aanvragen waarmee je thuis cellen kunt afnemen uit de baarmoederhals.
Meer informatie vind je hier.
Leave a comment