Gelukshormonen; stofjes waar je blij van wordt tijdens het eten

Het zonnetje dat schijnt, een schitterend uitzicht, de kinderen die lief met elkaar spelen, allemaal voorbeelden van momenten en situaties die mij erg gelukkig kunnen maken.

Daarnaast houd ik ook echt van lekker eten, dit is ook wel één van de geneugten des levens. Of, om het wat minder hoogdravend te verwoorden: van lekker eten word je blij. En er zijn zelfs etenswaren waarvan bewezen is dat ze bijdragen aan je geluksgevoel.

De stoffen in dat voedsel zorgen ervoor dat je lichaam onder andere hormonen afgeven die er op hun beurt weer voor zorgen dat je hersenen je een gelukkig gevoel laten ervaren.

Gelukkig, tevreden, veilig, vertrouwd, energiek… dat soort fijne gevoelens. Iedereen zal het wel herkennen, dat gelukzalige gevoel na het eten van een bepaald gerecht.

Ze zeggen niet voor niets; liefde gaat door de maag! En wie wil er nu niet gelukkig zijn? Daarom gaat de Hema op zoek naar de lekkerste recepten die je gelukkig maken, daarover later meer.

Om je op weg te helpen heb ik alvast de volgende tips voor je welke ingrediënten interessant kunnen zijn. En wat meer informatie over de verschillende stofjes!

De weg naar geluk

Als je één en ander nader bekijkt, loopt de weg naar geluk als volgt: voedsel zorgt voor aanvoer van vitaminen en mineralen. Vitaminen en mineralen ondersteunen je lichaam bij de aanmaak van hormonen en de hormonen zorgen ervoor dat je hersenen bepaalde gevoelens teweegbrengen.

Dit is natuurlijk een complex proces en het gaat gepaard met vele secundaire en ondersteunende processen, maar heel simplistisch gezegd is het je voedsel, hetgeen je eet en drinkt, dat jou in staat stelt om je gelukkig te voelen.

Gelukshormonen

Eigenlijk zijn het aantal hormonen én neurotransmitters die voor een geluksgevoel zorgen, maar gelukshormoon klinkt zoveel beter dan geluksneurotransmitter.

Laten we ze voor het gemak dus maar gelukshormonen noemen. Neurotransmitters zijn van invloed op je stemming en geheugen maar ook libido, plezier en aandacht.

Endorfine; deze geluksboodschapper komt vrij tijdens lichamelijke inspanning, verliefdheid en opwinding. Ook is het een pijnstiller. Ze geven je een gevoel van geluk en euforie.

Dopamine; om deze stof aan te maken heeft je lichaam o.a. het aminozuur tyrosine nodig. Hij laat je geluk, genot, welzijn en blijdschap ervaren. Mensen die depressief zijn blijken vaak een tekort aan dopamine te hebben.

Serotonine; het aminozuur tryptofaan is o.a. belangrijk voor de aanmaak van deze stof, die ook wel bekend staat als hét gelukshormoon. Serotonine heeft een kalmerende werking op stemmingen en emoties en helpt tegen slapeloosheid. Ook is het betrokken bij een gevoel van welzijn en het reguleert het hongergevoel. Mensen die depressief zijn hebben vaak een laag niveau van serotonine.

Oxytocine; ook wel knuffelhormoon genoemd omdat deze stof vrijkomt tijdens positief (lichamelijk) contact. Mensen die oxytocine krijgen toegediend zijn ook liever en aardiger voor elkaar. Deze stof komt ook vrij wanneer een moeder haar baby borstvoeding geeft en stimuleert de aanmaak van moedermelk.

Adrenaline; adrenaline zorgt ervoor dat je geest alert wordt en je lichaam direct beschikt over een flinke dosis energie om eventueel dreigend gevaar te lijf te gaan. Hierdoor krijg je een soort rush en heb je het gevoel dat je “Leeft”. Je vergeet alles om je heen en je raakt in een soort superstaat van doen, wat een geluksgevoel geeft. Voor de aanmaak van adrenaline heeft je lichaam overigens ook dopamine en serotonine nodig.

Gamma-aminoboterzuur (GABA); GABA geeft je een gevoel van kalmte, stabiliteit en helpt je om tot rust te komen. Ook bevordert het je herstellend vermogen. Je lichaam heeft glutamine nodig om GABA aan te kunnen maken. Glutamine is een aminozuur dat je lichaam zelf aan kan maken en speelt een belangrijke rol in je immuunsysteem.

Anandamide; in Sanskriet betekent ananda “geluk” en anandamide speelt een belangrijke rol in het geheugen. Het helpt je om vervelende herinneringen te vergeten. Het bevordert ook gevoelens van welbevinden.

Meer informatie vind je hier.

Geluksvitaminen en -mineralen

Naast hormonen en neurotransmitters, zijn er ook vitaminen en mineralen die bijdragen aan een geluksgevoel. Althans, ze helpen bij de aanmaak of stimuleren de afgifte van de bepaalde gelukshormonen. Hieronder een overzicht:

• Betaïne (trimethylglycine (TMG)) is een milde stemmingsverbeteraar. Het verhoogt in een aantal stappen de serotonineniveaus en daardoor kan het gebruikt worden om vele gevallen van depressie te verlichten.

• Bètacaroteen is gekoppeld aan een verminderd risico op dementie.
• Cafeïne is een soort drugs en zit onder andere in koffie en cola en zorgt ervoor dat de hersenen binnen een half uur dopamine en serotonine gaan afgeven, waardoor je je gelukkiger kan voelen en ook alerter wordt / meer energie krijgt.
• Omega-3-vetten verminderen het risico op een depressie.
• Uridine is een stofje waarvan bewezen is door onderzoekers dat deze een depressie kan voorkomen.
• Vitamine B6 en foliumzuur kunnen in je lichaam ingezet worden om neurotransmitters zoals serotonine en dopamine aan te maken.
• Vitamine B12 stimuleert de aanmaak van myeline rondom de zenuwen. Dit stofje zorgt voor een goede geleiding van de zenuwen. Het is van essentieel belang voor neuronen om te communiceren met elkaar. En gezonde communicatie tussen de neuronen is de basis voor het denken en besluitvorming.
• Zink is een soort natuurlijk antidepressivum, en als je zinkniveau te laag is dan kan je je ook wat sneller angstig voelen.

Darmflora en geluk

95% van serotonine wordt in darmen aangemaakt, het is dus niet verwonderlijk dat een goede darmflora helpt bij je geluksgevoel. Slechte darmbacteriën hebben het tegengestelde effect en maken je ongelukkig.

Een toevoer van goede bacteriën (bijvoorbeeld d.m.v. probiotica) zorgt voor een darmflora dat in goede balans is en daardoor dus bijdraagt aan je geluk. Deze stofjes vind je vooral in knoflook, ui, banaan, haver en lijnzaad. Tip: Het beste is trouwens om deze voedingsmiddelen rauw te eten.

Geluksvoedsel

Nu je weet welke vitaminen en mineralen er nodig zijn om afgifte van de gelukshormonen te verhogen en in sommige gevallen zelfs mogelijk te maken, is het handig om te weten in welke voedingsmiddelen deze te vinden zijn en dus handig zijn om te gebruiken tijdens het koken.

Je kunt dan twee dingen combineren die er voor zorgen dat je je gelukkig(er) gaat voelen: lekker eten & afgifte van gelukshormonen stimuleren.

Koolhydraatrijke voeding

Voeding dat veel koolhydraten bevat zorgt ervoor dat de hoeveelheid serotonine in je hersenen op peil blijft. Pasta, rijst, brood en alle andere voedingsmiddelen met veel koolhydraten, het zogenaamde comfort food.

Door de aanwezige foliumzuur en (voornamelijk) tryptofaan, helpen asperges, gevogelte, bananen, amandelen, kikkererwten en melk ook om je gelukkig te maken door de afgifte van serotonine.

Eiwitrijke voeding

Dopamine, endorfine, adrenaline en GABA worden opgewekt door eiwitrijk voedsel. Eieren, vis, vlees, zuivel, noten en graanproducten zijn goede bronnen voor eiwit.

Onder andere ansjovis kan een aanrader zijn, net zoals volle Griekse yoghurt (en geen magere yoghurt) dat nog meer calcium bevat dan melk en veel eiwitten en echt goed is voor je hersenen.

Eieren bevatten ook biotine (vitamine B7) en B12 wat belangrijke voedingsstoffen zijn voor huid en haar, het maakt niet uit hoe je deze vervolgens het liefste eet.

Pittig gekruid eten

Pittig eten werkt als een antioxidant. Antioxidanten beschermen je lichaamscellen tegen schadelijke invloeden. Dus ook de hersencellen die gelukshormonen afgeven. De afgifte van endorfine wordt ook gestimuleerd door pittig eten.

Fruit en groenten

Fruit en groenten zijn rijk aan antioxidanten. Ze zitten ook boordevol vitaminen en mineralen en zorgen er dus voor dat diverse gelukshormonen worden gestimuleerd.

Gezond eten ondersteunt dus niet alleen de lichamelijke gezondheid, ook de geestelijke gezondheid (het geluk) krijgt een boost. Wist je trouwens dat onderzoek heeft bewezen dat je zelfs een dag later nog gelukkiger bent.

• Asperges bevatten een hoge hoeveelheid foliumzuur en tryptofaan.
• Bloemkool zit vol met vitamine B6 en foliumzuur, die je lichaam gebruikt om neurotransmitters zoals serotonine en dopamine aan te maken.
• Bieten bevatten betaïne, een soort foliumzuur, en zitten vol met magnesium en uridine.
• Snijbieten; ook deze bieten bevatten veel magnesium.
• Champignons zijn goed voor selenium en vitamine D waarvan een tekort je somber kan laten voelen.
• Cherrytomaten; alle tomaten hebben de antioxidant lycopeen, die de hersenen beschermt en ontstekingen erin bestrijdt
• Rode bonen bevatten veel antioxidanten.
• Blauwe bieten; deze zie je niet heel veel maar zijn een bron van het krachtige antioxidant anthocyanen en in de schil vind je jodium waarvan je schildklier sneller gaat werken.
• Zoete aardappelen; wist je dat deze zelfs meer betacaroteen bevatten dan wortelen? Daarnaast zit er ook veel vitamine B6 in.

Chocolade

Op nummer één, met stip, staat chocolade. Niet alleen zit in chocola anandamide, het helpt ook met de aanmaak van oxytocine, serotonine, endorfine en dopamine. Je wordt dus echt gelukkiger van chocola, met name in pure chocolade met een hoog cacaogehalte vind je deze stofjes.

Honing

Honing in de thee is niet alleen lekker, maar het geeft je ook nog eens een oppepper. Honing is veel beter dan suiker. Honing bevat namelijk kaempferol en quercetine wat je hersenen gezond houdt en depressie voorkomt. Ook heeft honing minder effect op je bloedsuikerspiegel dan suiker.

Koffie

Teveel koffie is natuurlijk niet goed, maar wist je dat de cafeïne in koffie ervoor zorgt dat je minder snel depressief wordt? Bij vier kopjes per dag is de kans op een depressie 20% kleiner!

Kokosnoot

Wist je dat het eten van kokosnoot je het meest gelukkig wordt! Kokosnoten bevatten triglyceriden, dat zijn speciale vetten die zorgen voor een beter humeur en ze verbeteren de gezondheid van je hersenen. Heerlijk dus voor in je toetje of door je Griekse yoghurt!

Oesters en mosselen

Ook oesters staat over het algemeen wel bekend als een afrodisiacum en niet zonder reden. Want naast liefde zorgt het natuurlijk ook voor de aanmaak van veel geluk. Onder andere vanwege de grote hoeveelheid van vitamine B12 en is uniek vanwege het hoge gehalte aan zink.

Mosselen daarentegen bevatten over grote hoeveelheden vitamine B12, selenium, jodium, eiwitten en zink. Die helpen bij de regeling van je schildklier die helpt bij de regeling van je humeur en gewicht.

Walnoten

Wist je dat walnoten ook wel eens de multivitaminen van de natuur worden genoemd omdat ze zoveel voedingsstoffen bevatten, zoals omega-3 vetzuren. Ook zitten ze vol vezels die de spijsvertering bevorderen.

En bevatten ze magnesium, vitamine E, polyfenolen, eiwitten, kalium, plantensterolen, vitamine B6, arginine, melatonine, koper en zink. Dus echt een gezonde aanrader als je je even wat minder gelukkig voelt.

Welk eten maakt jou gelukkig?