Ecologische voetafdruk verkleinen; 5 tips om te verminderen

Dat de kwaliteit van de aarde er niet op vooruit gaat dat is inmiddels tot de meeste mensen wel doorgedrongen. Mensen veroorzaken veel schade aan de aarde en onderzoekers maken zich grote zorgen om de gevolgen ervan.

Ook nu al zijn de gevolgen te merken, ook hier in Nederland. Denk maar aan de warmte en de droogte de afgelopen zomer, of de stortbuien. De zeespiegel stijgt, en als er niks gedaan wordt aan de ecologische voetafdruk ligt half Nederland over een paar jaar onder water.

“Ver van je bed”-show

Het klinkt allemaal heel ernstig, en dat is het ook. Maar vreemd genoeg is het soms toch ook een beetje een “ver van je bed”-show. De ene onderzoeker na de andere luidt de noodklok, ik merk aan mezelf dat ik ook een klein beetje immuun wordt voor zulke berichten.

Maar ja, we zadelen onze kinderen wel op met de gevolgen van dit probleem. En hoe fijn zou het zijn als we nu proberen de schade zo beperkt mogelijk te houden?

Maar ja, ik als individu, wat kan ik doen? Het moet toch veel groter aangepakt worden, op politiek niveau? Klopt wel en klopt niet. Natuurlijk ligt er voor de overheden een belangrijke taak.

Maar uiteindelijk zijn het de mensen zelf die het moeten uitvoeren. Typisch gevalletje: verbeter de wereld begin bij jezelf, bij je eigen ecologische voetafdruk.

Ecologische voetafdruk, wat is dat?

Je ecologische voetafdruk is de ruimte die je nodig hebt voor de productie van wat je gebruikt en de hoeveelheid CO2 die daarbij wordt uitgestoten.

Deze ruimte is omgerekend naar de hoeveelheid beschikbare hectares land. Bij een eerlijke verdeling wereldwijd is er voor iedereen 1,7 hectare beschikbaar.

Maar wij gebruiken de aarde zo dat we meer gebruiken dan dat er beschikbaar is. Gemiddeld genomen gebruikt iedereen nu 2,6 hectare per persoon. En om het nog even erger te maken: de gemiddelde ecologische voetafdruk van een Nederlander is 6,3 hectare!

Je voelt al wel aan dat dit niet lang zo door kan gaan. We gebruiken de aarde sneller dan dat de aarde zichzelf kan verstellen. Daardoor teert de aarde op haar reserves.

Vijf manieren om je ecologische voetafdruk te verkleinen

Er zijn vijf vlakken waarmee je aan de slag kunt gaan met je ecologische voetafdruk:

Voedsel

Een heel snelle manier om beter voor de aarde te zorgen is door minder vlees te eten. De ruimte en het energieverbruik wat er nodig is voor het stukje vlees op je bord is enorm. Minder vlees eten helpt dus. Zelf eten wij ongeveer drie keer in de week vlees.

Ook is het goed om verse producten te eten, het liefst zo dichtbij mogelijk geproduceerd zodat er weinig brandstof nodig is om het in de supermarkt te krijgen.

Daarbij kun je er bijvoorbeeld op letten dat je groente en fruit van het seizoen eet. Dan is de kans groot dat ze in Nederland of in Europa zijn geproduceerd.

Let er ook op dat je niet te veel kookt. Om eten te produceren is er ruimte, energie en grondstoffen nodig. Eten dat je weggooit is dus voor niks geproduceerd en dat is zonde.

Deze laatste tip vind ik zelf soms nog vrij lastig. Maar nu ik dit aan het schrijven ben neem ik me weer voor om beter mijn best te doen om kliekjes te eten.

Afval

In de westerse wereld wordt er behoorlijk wat geconsumeerd. Veel van wat we kopen hebben we niet echt nodig. Maar door al die producten produceren we ook afval.

Daarom is het belangrijk om na te denken wat je consumeert en hoeveel afval je daarmee produceert. Een makkelijke manier is bijvoorbeeld door geen plastic zakje in de winkel te nemen, maar een zakje van huis mee te nemen. Ik heb in mijn tas standaard een stoffen tasje zitten.

Nog iets waar je op kunt letten is dat je niet meteen alles nieuw koopt maar dat je ook dingen tweedehands kunt kopen. Bij de kringloop, bij de vrijmarkt of via markplaats. Of overweeg eens een no buy challenge.

Neem bijvoorbeeld kinderkleren. Marktplaats staat helemaal vol met mooie en goede kinderkleren. Zeker in de kleine maten.

Maar ook boeken, fietsen, babyuitzet, speelgoed, nou ja je kunt het zo gek niet bedenken of het staat wel op marktplaats. Tweedehands kopen is goed voor het milieu en ook voor je portemonnee.

Je kunt er in de winkel ook op letten hoe de producten die je koopt verpakt zijn. Sommige koekjes bijvoorbeeld zijn naast de gewone verpakking ook nog eens per stuk verpakt.

Lijkt makkelijk als je de koekjes bijvoorbeeld met je kinderen mee naar school wilt sturen, maar je belast de aarde er wel weer mee. Je kunt net zo makkelijk even een koekje in een bakje doen als je het je kind wilt meegeven naar school.

Energie

Energie is natuurlijk een heel bekende bron van vervuiling en dus schade voor de aarde. Denk er goed over na hoe je thuis om gaat met gas en elektriciteit. Staan er onnodig lampen of apparaten aan?

Staat de verwarming uit als je weg bent? Douch je niet te lang? Het lijken kleine aanpassingen, maar als je er een gewoonte van maakt hier op te letten kun je een groot verschil maken op je uiteindelijke energierekening.

Op deze manier hebben wij als de gezin al jaren een behoorlijk veel lager energiegebruik dan het gemiddelde voor een gezin met drie kinderen.

Terwijl ik nou niet echt het gevoel heb dat ik heel anders om ga met energie dan anderen. Ja dat douchen, dat is bij ons wel een ding. Lang douchen is zo lekker, hihi.

Je kunt ook overwegen om zonnepanelen of een zonnecollector te nemen. Wij hebben nu ongeveer 5,5 jaar zonnepanelen en het bevalt ons erg goed. Je kunt op verschillende sites informatie vinden over het aanschaffen voor zonnepanelen en of je wel of geen subsidie krijgt daarvoor.

Let er daarbij wel op dat je geen verkopende partij hebt, want die zijn niet onpartijdig. Deze site is van een lokale stichting en heeft dus geen commerciële belangen, maar je kunt er wel nuttige informatie vinden.

Vervoer

Ook vervoer is een bekende oorzaak voor de schade aan de aarde. We weten allemaal heel goed dat je beter op de fiets kunt gaan dan met de auto.

Maar goed, onze economie is wel zo ingesteld dat soms de auto wel nodig is. Als je gaat autorijden, pas dan het nieuwe rijden toe. Dit is een manier van rijden die minder brandstof kost en minder schade aan de auto.

Maar het is ook goed om na te denken of je echt altijd de auto nodig hebt. Zou je misschien ook het openbaar vervoer kunnen gebruiken? En hoe zit het met de kleine stukjes naar school of de supermarkt?

Fietsen is veel goedkoper, beter voor de lijn en beter voor de aarde. Mijn man heeft overdag de auto mee, dus ik heb geen keus, ik moet fietsen. Ik fiets heel wat kilometers per week en het is ook echt een gewoonte geworden.

Als mijn man de auto een keertje laat staan dan merk ik dat ik toch gewoon de fiets pak, uit gewoonte. Je kunt er een gewoonte van maken om alles met de auto te doen, maar je kunt er ook een gewoonte van maken om als eerste de fiets te pakken.

Onderzoek heeft uitgewezen dat het ongeveer 30 dagen duurt voordat iets een gewoonte is. Dus de eerste maand moet je het even op je doorzettingsvermogen doen, en daarna zal het makkelijker gaan ?

Vakantie

Vakantie is niet een heel populair onderwerp om over te praten als het gaat over de ecologische voetafdruk. Je wilt graag je vakantie kiezen omdat het leuk is.

Maar toch is het goed om er bewust van je zijn hoe je naar vakantie gaat en ook je kinderen te leren daar bewust van te zijn. Ga bijvoorbeeld eens met de trein of de bus. Dat is stukken beter voor de aarde dan vliegen. En je ziet ook veel meer van de omgeving.

Of ga met de auto, maar dan het ene jaar wat minder ver dan het andere jaar. Afgelopen zomer bewees dat je voor warm weer niet altijd ver weg hoeft gaan.

Voor je kinderen, met je kinderen

Op deze manier kun je met kleine aanpassingen in je gedrag de aarde een beetje minder belasten. Het fijne is ook dat vrijwel de meeste aanpassingen ook behoorlijk kunnen schelen in je portemonnee. Een win-winsituatie dus eigenlijk.

Het is ook leuk om dit samen met je kinderen te doen. Zo vertel ik mijn kinderen bijvoorbeeld dat je niet onnodig lampen aan moet doen en waarom. Als er nu per ongeluk een lamp boven aanstaat terwijl wij beneden zijn dan komt één van mijn zoontjes al vrij snel naar me toe om dat te vertellen.

Ik vind dat erg grappig om te merken. Als wij nu onze kinderen bewust maken van hoe je omgaat met de aarde dan zal dat voor hun later een vanzelfsprekendheid zijn.

En wie weet heb jij een kind in huis dat later de regering in gaat en misschien wel minister-president wordt. Dus als je het nu goed aan je kinderen leert heb je het voor later op overheidsniveau aangepakt. Goed bezig!

Let jij al op je ecologische voetafdruk?