Skip to Content

Cancelcultuur; wat is het en voorbeelden Nederland

Cancelcultuur; wat is het en voorbeelden Nederland

Ken je de term cancelcultuur al? Het fenomeen is vooral te danken aan social media en kan voor veel impact zorgen. Wat houdt cancelcultuur nu eigenlijk in? Gebeurt het hier in Nederland? En wie hebben er dan onder andere mee te maken gehad?

Wat is cancelcultuur?

Cancelcultuur staat voor het feit dat samenwerkingen gecanceld worden of mensen op een andere manier geboycot worden, onder druk van de publieke opinie. En die publieke opinie wordt dus voor een groot deel bepaald door berichten op social media.

Komt iemand in opspraak op social media, dan kan het voor bedrijven veel nadelen geven om toch met die persoon te blijven samenwerken. Natuurlijk wil een bedrijf zijn goede naam niet kwijt en kunnen ze niet veel anders doen dan de samenwerking stopzetten (cancelen dus). 

Het gevaar van social media

We weten tegenwoordig veel van anderen, omdat alles op social media gedeeld wordt. Helaas geldt dit ook voor minder fraaie dingen. Iedereen maakt weleens fouten, maar ben je iets bekender dan wordt het vooral heel fijn gevonden om dat heel groots op social media te gaan bespreken met alle gevolgen van dien.

Nog enger is het natuurlijk als er dingen gezegd worden die eigenlijk helemaal niet waar of gedeeltelijk niet waar blijken te zijn. Een roddel is ook zo verspreid en kan zo heel simpel de reputatie van iemand om zeep helpen.

Iemand boycotten omdat hij of zij echt iets slechts heeft gedaan mag misschien als redelijk overkomen. Zoiets als ‘dat heeft hij verdiend.’ Maar van een mug wordt al snel een olifant gemaakt én zoals gezegd kan er ook gewoon dingen uit een duim gezogen worden. Enkel en alleen maar om iemand een hak te zetten of zelf als interessant over te komen over de rug van een ander heen.

Overigens gaat het ook vaak om echte maatschappelijke discussies, waarmee er zeker een duidelijk standpunt ingenomen kan worden. Natuurlijk kan dit heel goed zijn.  Want hierdoor is bijvoorbeeld ook de #metoo ‘beweging’ ontstaan.

Algoritmes en cancelcultuur

Nu denk je meteen dat het dus juist goed is, als we hierdoor zo bekend kunnen maken welke misstanden er allemaal zijn (geweest) rondom handtastelijkheden op de werkvloer richting vrouwen, racisme en ga zo nog maar even door. Ja, dat is zo.

Probleem is alleen ook dat het dus allemaal online gebeurd en dan krijgen we te maken met algoritmes. Hierdoor krijg je vooral datgene te zien wat past bij jouw eigen mening. De andere kant van het verhaal wordt onzichtbaarder voor je.

Hierdoor word je dus gesterkt in je eigen gelijk. Jij omringt je online met mensen die er net zo over denken. Dat kan bewust omdat je zelf bijvoorbeeld op Facebook in groepen deelneemt die over dit onderwerp gaan.

Maar de algoritmes bepalen wat jij krijgt te zien en daarmee word je dus eigenlijk gewoon door bijvoorbeeld Facebook in die bepaalde hoek geduwd wat informatievoorziening betreft. Waarom de ‘tegenpartij’ er anders over denkt, zal je praktisch niet tot je kunnen nemen omdat die berichten niet naar voren komen. Zo ontstaat er een heel eenzijdig beeld en zal je nog meer overtuigd raken van je eigen gelijk. 

Geen nieuwe term

Wat wij nu zien gebeuren om ons heen is iets van de laatste jaren, sinds social media zo breed wordt ingezet. Maar de term op zich, cancelcultuur, bestaat al langer. In een film uit 1991 werd bijvoorbeeld de term al gebruikt.

Iemand boycotten omdat je het niet eens bent met wat hij doet bestaat dan ook al veel langer. Door social media is het echter voor iedereen zichtbaar en neemt het dus grotere vormen aan. 

Als het jou overkomt

Hoe groot de schade voor je is als je geboycot wordt, hangt natuurlijk helemaal af van de situatie waar het allemaal om draait. Maar ook wel om hoe je er zelf mee om weet te gaan. Neem bijvoorbeeld J.K. Rowling die ook met dit fenomeen te maken kreeg. Zij weigert om zich neer te leggen bij de publieke opinie en vindt haar vrijheid van meningsuiting belangrijker.

Nu kan het zo zijn dat je hierdoor dus eigenlijk juist meer aandacht krijgt die je glansrijk weet te benutten. Maar vaak zal er toch een negatief beeld bij blijven hangen. Wat zeker je reputatie geen goed zal doen.

Heb je een verhaal te vertellen en ga je ervoor, dan kan het zo zijn dat mensen je hier juist weer om gaan waarderen. Word je echter betrapt op een uitspraak waarbij je echt over grenzen gaat dan zal je een heel zware dobber hebben om hier weer goed uit te komen!

Johan Derksen

En denk nu niet dat dit echt iets Amerikaans is, bijvoorbeeld. Ook in ons land komt het net zo goed voor. Je herinnert je vast nog wel de rel rondom Johan Derksen in Voetbal International. Hij maakte een opmerking wat de ‘boeken’ inging als en ‘kaars-rel’. Het programma ging van de buis omdat de man vertelde over zijn seksuele handelingen met een kaars bij een bewusteloze vrouw, toen hij nog jong was.

Uiteraard was de verontwaardiging bij het publiek groot en dit leek het einde te zijn van het programma. En eerlijk is eerlijk: hij vertelde het zélf, dus had hij het toch echt aan zichzelf te danken.

Maar nee, op de één of andere manier kregen ze het voor elkaar om de publieke opinie te turnen en ging het opeens over de vrijheid van meningsuiting. Wat hij werkelijk vertelde en waar je eigenlijk toch echt niet zomaar mee weg zou moeten kunnen komen…verdween naar de achtergrond. Waar bleef nu opeens de #metoo zou je kunnen zeggen. Johan Derksen overwon…

Meer lees je hier.

Bilal Wahib

Een ander Nederlands voorbeeld is rapper Bilal Wahib. De Mocro Maffia Acteur daagde via een chatsessie een jonge fan uit om zijn geslachtsdeel te laten zien, voor geld. Natuurlijk kom je daar niet mee weg. Het gebeurde tijdens een livestream en de jonge fan deed het ook nog gewoon.

Bilal zei dan weliswaar dat het om een grap ging, maar dat het direct internet overging was te verwachten en de politie pakte de acteur dan ook op. Toch weet ook hij na maanden terug te komen met een nieuwe single. 

Meer lees je hier.

Glennis Grace

Minder goed komt Glennis ervan af. Sinds zij in een supermarkt verhaal ging halen, wat te maken had met iets wat haar zoon in die supermarkt overkwam, is haar carrière tot nu toe niet meer geworden wat het ooit was. Jammer, want ze is een prachtige zangeres.

Maar ja, een mishandeling is dan ook niet zomaar iets. En dat ook zij met de politie te maken kreeg, is niet meer dan logisch. Maar wie weet of ook zij ooit weer in de hitlijsten zal schitteren? De vorige voorbeelden hebben laten zien dat het dus wel kán…

Meer lees je hier.

Wil

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *